Rektal Kanama Nedenleri

Rektal kanama (Makattan kanama), sindirim sistemi kanamaları arasında sık karşılaşılan bir durumdur. Kanama genellikle dışkıda kan görülmesiyle fark edilir ve altta yatan neden farklılık gösterebilir. İşte rektal kanamanın en yaygın nedenleri:

1.    Hemoroidler (Basur)
o    Anal bölgedeki damarların genişlemesi sonucu oluşur.
o    Kanama genellikle parlak kırmızı renktedir ve ağrısızdır.

2.    Anal Fissür (Çatlak)
o    Sert dışkı geçişine bağlı olarak anal bölgede oluşan yırtıklardır.
o    Kanama parlak kırmızı renktedir ve genellikle dışkılama sırasında ağrı hissedilir.

3.    Kolorektal Polipler
o    Kalın bağırsakta oluşan iyi huylu büyümelerdir.
o    Kanama genellikle dışkıya bulaşmış şekilde görülür ve sıklıkla fark edilmez.

4.    Kolorektal Kanser
o    Poliplerin zamanla kötü huylu hale gelmesi sonucu oluşur.
o    Kanama dışkıya karışmış veya gizli şekilde olabilir.

5.    Divertiküler Hastalık
o    Bağırsakta oluşan küçük keseciklerin (divertikül) iltihaplanması veya kanaması sonucu görülür.
o    Ani ve ağrısız bir şekilde yoğun kanamaya neden olabilir.

6.    Enfeksiyöz Kolit ve İltihaplı Bağırsak Hastalıkları
o    Crohn hastalığı ve ülseratif kolit gibi inflamatuvar hastalıklar kanamaya yol açabilir.
o    Kan genellikle mukus ve dışkı ile karışık halde bulunur.

7.    Anjiyodisplazi
o    Bağırsak duvarındaki anormal damar oluşumları nedeniyle kanama meydana gelir.
o    Yaşlı bireylerde daha sık görülür.

8.    Travma ve Yabancı Cisimler
o    Anal bölgede travma veya yabancı cisim kaynaklı yaralanmalar sonucunda kanama oluşabilir.

9.    İskemik Kolit
o    Bağırsak dokusunun kanlanmasının azalması sonucu oluşur.
o    Kanama genellikle yaşlı hastalarda görülür.

10.    Hemoroid Cerrahisi Sonrası
•    Daha önce hemoroid ameliyatı geçirmiş hastalarda, iyileşme sürecinde kanama olabilir.

Rektal Kanama Durumunda Hastaya Yaklaşım

Rektal kanama tespit edildiğinde, doğru tanı koymak ve tedavi sürecine geçmek için hasta öyküsü ve fizik muayene kritik önem taşır. İşte bu süreçte izlenmesi gereken adımlar:

1.    Hastanın Öyküsü Alınması
o    Kanamanın süresi, miktarı ve özellikleri sorulmalıdır.
o    Kanama ile birlikte ağrı, dışkı renginde değişiklik, kilo kaybı veya ateş gibi ek semptomlar olup olmadığı değerlendirilmelidir.
o    Daha önceki bağırsak hastalıkları, aile öyküsü ve ilaç kullanımı sorgulanmalıdır.

2.    Fizik Muayene
o    Anal bölgenin incelenmesi gerekir. Hemoroid, fissür veya anal travma gibi nedenler tespit edilebilir.
o    Rektal tuşe yapılarak anormal kitleler hissedilebilir.

3.    Laboratuvar Testleri
o    Tam kan sayımı (anemi tespiti için), karaciğer fonksiyon testleri ve dışkıda gizli kan testi yapılabilir.
o    Enfeksiyondan şüpheleniliyorsa dışkı kültürü önerilir.

4.    Görüntüleme ve Endoskopik Tetkikler
o    Kolonoskopi, rektal kanamanın nedenini belirlemede altın standarttır.
o    Bazı durumlarda BT anjiyografi veya kapsül endoskopi gerekebilir.

5.    Acil Durumların Değerlendirilmesi
o    Yoğun ve hayatı tehdit eden kanamalarda hızlı müdahale önemlidir.
o    Hastanın hemodinamik durumu (tansiyon, nabız) stabilize edilmelidir.

 

Kolonoskopinin Önemi

Rektal kanamanın nedeninin belirlenmesinde kolonoskopi, en etkili tanı yöntemidir. Bu yöntem sayesinde birçok hastalık doğru bir şekilde teşhis edilebilir.

1.    Kolonoskopi Neden Yapılır?
o    Kanama kaynağını doğrudan görmek ve gerekirse biyopsi almak için kullanılır.
o    Polipler, kanser veya inflamatuvar bağırsak hastalıklarının tanısında etkili bir yöntemdir.

2.    Kolonoskopi Öncesi Hazırlık
o    Hastanın bağırsaklarının tamamen temizlenmesi gereklidir.
o    Doktor tarafından önerilen laksatifler ve diyet düzenlemelerine uyulmalıdır.

3.    Kolonoskopi Sırasında ve Sonrasında Ne Beklenir?
o    İşlem genellikle sedasyon altında yapılır ve ağrısızdır.
o    İşlem sonrası hasta birkaç saat içinde taburcu edilebilir.
o    Kanama nedeni belirlenip uygun tedaviye başlanabilir.

4.    Gizli Kanamaların Tespiti
o    Özellikle düşük miktarda, gözle görülemeyen kanamalarda kolonoskopi hayati bir role sahiptir.

 

Rektal Kanamada Tedavi

Rektal kanamanın tedavisi, altta yatan nedenin belirlenmesiyle başlar. Neden belirlendikten sonra buna yönelik tedavi planlanır.

Rektal Kanamanın Önlenmesi ve Yaşam Tarzı Önerileri
1.    Lifli Beslenme: Lif oranı yüksek besinler tüketmek dışkıyı yumuşatır ve kabızlığı önler.
2.    Bol Su Tüketimi: Sindirimi kolaylaştırır ve bağırsak hareketlerini düzenler.
3.    Egzersiz: Düzenli fiziksel aktivite bağırsak sağlığını destekler.
4.    Stres Yönetimi: İnflamatuvar bağırsak hastalıklarını tetikleyen stresi azaltmak önemlidir.
5.    Düzenli Kontroller: Özellikle aile öyküsü olan kişilerde erken teşhis için düzenli taramalar yaptırılmalıdır.

 

Sonuç

Rektal kanama, hafif nedenlerden ciddi sağlık sorunlarına kadar geniş bir yelpazeye sahip olabilir. Bu nedenle, semptom fark edildiği anda bir sağlık kuruluşuna başvurmak kritik önem taşır. Kolonoskopi gibi modern tanı araçları, hastalığın nedenini hızlıca belirlemede ve etkili tedavi planlamasında büyük rol oynar.